روش های تحقیق کاربر برای معماری اطلاعات

در گذشته Card Sorting کار راحتی بود. با اینکه ما از سیستم کارت‌های شاخص، نت‌های چسبان یا جداول و نرم‌افزارهای پر ایراد استفاده می‌کردیم، اما آن‌ها را دوست داشتیم! اما امروزه روش‌ها و ابزارهای متنوعی برای نظم دادن اطلاعات چه به صورت آنلاین و چه آفلاین پدید آمده‌اند که روش‌های تحقیق کاربر برای معماری اطلاعات را آسان‌تر کرده و موجب درک بهتر فرآیند طبقه‌بندی و عنوان‌دادن به اطلاعات شما می‌شوند؛

در این مقاله قصد نداریم نحوه نظم دادن به کارت‌ها را آموزش بدهیم، بلکه در این مقاله چند تکنیک رایج را بررسی می‌کنیم، مزایا و معایب آن‌ها را با شما در میان می‌گذاریم و آن‌ها را باهم مقایسه می‌کنیم.

روش‌های تحقیق معماری اطلاعات

تحقیقات کاربر محور معماری اطلاعات به دنبال این است که بداند مردم درباره اطلاعات چگونه می‌اندیشند تا بهترین روش برای طبقه‌بندی و عنوان دادن به محتوا را پیدا کنند. این نوع تحقیق می‌تواند:

• تولیدگر: جمع آوری اطلاعاتی که کاربر چگونگی طبقه‌بندی و عنوان‌دهی به محتوا را انجام داده است.
• ارزیابی کننده: بررسی اینکه آیا مردم می‌توانند به درستی چیزی را که در طبقه‌مندی ما قرار داده شده است بیابند یا خیر.

باشد.

استفاده از هر دو روش در یک پروسه، عموما بهترین راه برای اطمینان از یک معماری اطلاعات قابل درک است.

تحقیق کاربری اولیه:

تحقیق در ارتباط با کاربر نخستین قدم مهم در هر فرآیند طراحی است، در یک پروژه معماری اطلاعات، پیش از آن‌که تصمیم به اجرای روش تحقیقی تولیدگر، مانند سامان‌دهی به کارت‌ها شوید، بسیار مهم است که ابتدا محتوای سایت و دایره لغات کاربر آن سایت را بدانید؛ این مسئله به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید چه مواردی را انتخاب کنید و از چه نوع واژه‌‌هایی برای کارت‌ها استفاده کنید.

Open Card Sorting

در گذشته، روش اصلی دریافت نظر مستقیم کاربران بر معماری اطلاعات Open card sorting بوده است. در این روش، محققان به شرکت‌کنندگان یک سری از کارت‌های شاخص می‌دهند. در هر کارت یک قسمت از محتوا و در صورت دلخواه کمی توضیحات نوشته شده است. شرکت‌کنندگان باید این کارت‌ها در دسته‌بندی‌هایی که به نظرشان منطقی می‌آید مرتب کنند و به آن دسته نیز اسمی بدهند. این سیستم به این دلیل «Open» نامیده می‌شود که شرکت‌کنندگان آزادند دسته‌بندی‌های خاص خودشان را تولید کنند. برخلاف Closed card sorting  که در آن شرکت‌کنندگان کارت‌ها در دسته‌بندی‌های از پیش تعیین شده جایگذاری می‌کنند. راه‌های زیادی برای ارزیابی نتایج حاصل از Open card sorting وجود دارد. از راه‌های غیررسمی بررسی نتایج تا استفاده از نرم‌افزارهای آنالیزکننده‌ای که یک خوشه‌بندی از نتایج کاربران که حاوی گروه‌بندی‌های مشترک است، ارائه می‌دهد.

Modified-Delphi Card Sorting

به عنوان جایگزینی برای Open card sorting، معمار اطلاعات، سلست لین پاول (Celeste Lynn Paul) روش جایگزینی به نام ساماندهی کارتی بهینه دلفی را معرفی کرد. به جای اینکه شرکت‌کنندگان هر کدام سامان‌دهی کارتی خود را به نوبت انجام دهند، و سپس تحلیلی بر ترکیب نتایج انجام شود، شرکت کنندگان یک پس از دیگری به بازسازی یک مدل بپردازند.

این روش چگونه کار می‌کند؟

وقتی از روش سامان‌دهی کارتی بهینه دلفی استفاده می‌شود، شرکت‌کننده نخست به شیوه سنتی یک سامان‌دهی کارتی انجام می‌دهد. سپس، در ادامه جلسات، هر شرکت‌کننده با دسته‌بندی‌ای که نفر قبل از وی ساخته بوده است، کارش را شروع می‌کند. یک شرکت‌کننده می‌تواند تصمیم بگیرد که دسته‌بندی‌های موجود را بهبود ببخشد، یا کل آن را بهم ریخته و از نو آغاز کند. مطالعه تا زمانی که ساختار دسته‌بندی‌ها یه ثبات برسند و هیچ تغییر چشمگیری در آنها اتفاق نیفتد، ادامه پیدا می‌کند. نتیجتا دسته‌بندی‌ای خواهیم داشت که شرکت‌کنندگان به صورت جمعی به آن رسیده‌اند.

مزایای روش Modified-Delphi Card Sorting:

در این روش از Card sorting، هدف بر ساخت روشی برای صرفه‌جویی در زمان و یک روش صحیح‌تر برای جایگزاری ساماندهی کارتی باز بوده است. و مزایای زیر را دارد:

• نیاز به شرکت‌کنندگان کمتری است.
• شرکت‌کنندگان به علت کاهش نیاز فرایندهای شناختی برای تصحیح یک دسته‌بندی موجود به جای ایجاد یک طبقه‌بندی از صفر، مطالعه را راحت‌تر می یابند.
• داده‌های کمتری برای تحلیل وجود دارد چون شرکت‌کنندگان بر روی یک مدل طبقه‌بندی کار می‌کنند. مدل اخر طبقه‌بندی بلافاصله پس از اتمام کار اخرین شرکت کننده، برای مطالعه آماده است.
• طبق گفته پاول، این روش منجر به دست‌یابی سختار طبقه‌بندی بهتری نسبت به ساماندهی کارتی باز می‌شود. زیرا تصحیح یک مدل منجر به کاهش نتایج رندوم . ضریب خطای بالا می‌شود.

محدودیت‌های Modified-Delphi Card Sorting:

• از آنجایی که هر شرکت‌کننده می‌تواند کل ساختار را از نو بسازد و ساختار پیشین را به طور کامل از بین ببرد، و تعداد شرکت‌کننده‌ها نیز کم است، یک شرکت کننده با داده پرت می‌تواند مطالعه را تحت تاثیر زیاد قرار دهد.
• هر شرکت‌کننده تحت تاثیر ساختاریست که شرکت‌کننده پیشین ساخته است. این می‌تواند باعث شود تا شرکت‌کنندگان به نگرش متفاوتی از آنچه به صورت عادی فکر میکنند، برسند و این خود منجر به اثر تفکر جمعی بر روی جمع‌آوری اطلاعات می‌شود.
• هر چند می‌توان بعضی از نرم‌افزارهای موجود را طوری تنظیم کرد که سامان‌دهی کارتی بهینه دلفی را برگزار کنند، ابزار آنلاین مخصوصی برای این روش وجود ندارد.

Close Card Sorting

این روش مشابه روش Open card sorting است با این تفاوت که به‌جای درخواست از شرکت‌کنندگان برای ساختن دسته‌بندی خود، از آن‌ها می‌خواهیم کارت‌ها را در دسته‌بندی‌هایی که به طور پیش فرض مشخص کرده‌ایک قرار دهند. این روش نشان می‌دهد آیا شرکت‌کنندگان موارد را مانند شما گروه‌بندی می‌کنند یا خیر. ساماندهی کارتی بسته راهی ساده است برای اینکه  بفهمید کجا ساختار شما با انتظارات کاربر همخوانی ندارد.

به طور سنتی، شرکت‌کنندگان این روش را با کارت‌های شاخص انجام می‌دادند، اما شما میتوانید این روش را با استفاده از ابزارهای ساماندهی کارتی آنلاین مانند Websort نیز انجام دهید. از آنجایی که این روش یک فعالیت ارزیابی کننده است و توجه آن بر این است که آیا کاربران یک گروه مشخص را برای یک کارت انتخاب می‌کنند یا خیر، برای تحقیقات آنلاین با شرکت‌کنندگان زیاد مناسب است.

مزایای Close Card Sorting:

• راهی ساده و سریع برای ارزیابی طبقه‌بندی و نام‌گذاری شما در نظر کاربر
• نتایج به طور مشخص نشان می‌دهند که کدام مورد کدام مورد در دسته‌بندی شما صحیح نیست و به جای آن کدام قسمت برای این مورد مناسب‌تراست.
• نتایج آن برای بررسی راحت‌تر از نتایج حاصل از ساماندهی کارتی باز است.

محدودیت‌های Close Card Sorting:

• ابزارهای آنلاین فقط اجازه دسته بندی در یک دسته مشخص را می‌دهند و شما نمی‌توانید تشخیص بدهید ‌شرکت‌کننده چه زیر گروهی را انتخاب می‌کند.
• ساماندهی کارتی بسته بر اساس فرضیه‌است که مردم در یک وبسایت برای یک مورد سراغ دسته‌بندی‌ای میروند که در حین مرتب‌سازی کارت‌ها در یک جلسه ساماندهی ایجاد کرده‌اند. اما بعضی این فرضیه را زیر سوال می‌برند که آیا فعالیت دسته‌بندی کردن مانند ساماندهی کارتی با رفتار کشفی یک کاربر در حین استفاده از سایت برابری می‌کند؟

آزمون یافت پذیری  (Findability Testing)

این موضوع که دسته‌بندی اطلاعات لزوما با رفتار مردم برای یافتن اطلاعات در وب‌سایت همخوانی ندارد، منجر به توسعه روشی برای ارزیابی چیدمان اطلاعات از طریق آزمون قابل یافت بودن شد. سه روش در طول زمان معرفی شد: ساماندهی کارتی برعکس، ارزیابی بر پایه طبقه‌بندی کارت، و آزمون درختی.

Reverse Card Sorting:

در این روش محققان به شرکت‌کنندگان رده اول طبقه‌بندی را نمایش می‌دهند و سپس تعدادی تسک قابل یافت بودن می‌دهند و از آن‌ها سوال می‌کنند برای یافتن این مورد کدام قسمت از طبقه‌بندی را جستجو می‌کنند؟ برای مثال، یک محقق ممکن است بپرسد: در کدام قسمت توقع دارید یک کتاب آشپزی را پیدا کنید؟ ایراد این روش این است که تنها رده‌های اولیه از یک ساختار طبقه‌بندی را شامل میذشود.

ارزیابی طبقه بندی بر پایه کارت

در سال ۲۰۰۳، دانا اسپنسز donna spencer تکنیکی که برای ارزیابی طبقه‌بندی خارج از رابط کاربری خود ساخته بود را معرفی کرد: ارزیابی طبقه‌بندی بر پایه کارت شبیه ساماندهی کارتی برعکس، در این روش، محققان شرکت کنندگان را با سلسلسه اطلاعات آشنا میکنند و از آن‌ها می‌پرسند که در کجای این سیستم انتظار دارند مورد مشخصی را بیابند؟ تفاوت بزرگ این روش در آن است که از کاربر می‌خواهند که کل سلسله اطلاعات را پیمایش کنند؛ از یک دسته اصلی تا زیر گروه‌های آن تا لحظه‌ای که مورد خاص مد نظر را بیابند. و نیز به جای سپردن تسک ساده‌ای همچون: کجا میتوانید مورد X را پیدا کنید؟ از تسک‌های واقعی تری شبیه به آنچه در آزمایش کاربردپذیری به کار می‌رود، استفاده می‌شود. مانند: کدام شهر استرالیایی بالاترین نرخ جرایم را دارد؟

آزمون درختی (Tree Test)

از آنجایی که بررسی و ساماندهی کارت‌های دستی سخت بود و از سویی محبوبیت روز افزون روش‌های آنلاین Card sorting را شاهد هستیم، گروهی به آنلاین کردن سیستم ارزیابی طبقه‌بندی بر اساس کارت پرداختند. Optimal Workshop، سازنده ابزار آنلاین طبقه‌بندی کارتی، ابزار آنلاینی به نام TreeJack رامعرفی مردند. آن‌ها نام روش ارزیابی طبقه‌بندی بر اساس کارت را به نام آزمون درختی تغییر دادند. و در پی آن سایر کمپانی‌ها نیز به توسعه ابزارهای آنلاینی برای این روش پرداختند، مانند Planeframe یا C-Inspector.

از آنجایی که TreeJack نخستین سازنده این روش بود ما این سیستم را برپایه این ابزار توضیح می‌دهیم. TreeJack به شرکت‌کنندگان تسک‌های واقعی می‌دهد و از آن‌ها میخواهد تا مورد مد نظر را با کلیک کردن بر روی درجات مختلف سلسله اطلاعات بیابند. زمانی که شرکت‌کنندگان آخرین دسته‌بندی را که توقع دارند مورد مد نظر را آن‌جا بیابند، انتخاب کنند، بر روی دکمه «اینجا پیدایش خواهم کرد» کلیک می‌کنند و سپس ابزار تسک دیگری به آن‌ها می‌دهد.

یکی ار بهترین مزایای این روش امکان جمع‌آوری و نمایش داده‌ها به شکل خودکار و در قالب‌های کاربردی است. برای هر تسک، یک نمای کلی از درصد موفقیت کاربر و محلی از سلسله اطلاعات که کاربر مورد خاص را در آن قرار داده نشان می‌دهد. همچنین نشان می‌دهد کاربر در مرحله نخست کجا کلیک کرده (که به شما بینشی می‌دهد که کاربر کجا را برای یافتن یک نورد در نظر دارد). همچنین مسیر دقیقی که کاربر برای انجام هر تسک پیموده نیز، نمایش داده می‌شود.

مزایای آزمون درختی

• به شما امکان برسی خارج از طراحی رابط را می‌دهد، که نتیجه آن تمرکز کامل بر روی محتوا و عناوین است.
• از آنجایی مه بر پایه تسک و یافتن اطلاعات است، و نه بر اساس طبقه‌بندی اطلاعات، بیشتر به رفتار کاربر در پیمایش سایت شباهت دارد.
• برخلاف ساماندهی کارتی بسته، به شما امکان بررسی سطوح مختلف از سلسله اطلاعات را می‌دهد.
• Treejack به شما امکان بررسی تعداد زیادی تسک را از طریق برگزاری آزمایش رندوم تسک‌ها به شرکت‌کنندگان می‌دهد.
• این روش موجب راحتی جمع‌آوری داده‌ها، برگزاری جلسات و تحلیل‌های اولیه نتایج می‌شود.
• به شما امکان دسترسی به تعداد بالایی از شرکت‌کنندگان. از سراسر دنیا را می‌دهد.

محدودیت‌های آزمون درختی:

• از آنجایی که خارج از هر قالب طراحی بصری اتفاق می‌افتد، نمی‌توانید اثر طراحی یا المان‌های راهنما در طراحی خود را بر پیمایش کاربر بسنجید.
• از آنجا که این آزمون غیرحضوری است، محققان نمی‌توانند شرکت‌کنندگان را تحت بررسی قرار دهند یا در ارتباط با تصمیمات آن‌ها و علت انتخابشان صحبت کنند.

کاربردپذیری با پروتوتایپ با وفاداری کم (Usability Test with low-fidelity Prototype)

هنگامی که چیدمان و ارزیابی طبقه‌بندی اطلاعات خود را با روش‌های قبلی به انجام رساندید، روش آزمون کاربردپذیری با پروتوتایپ با وفاداری کم موجب بررسی و ارزیابی نهایی چگونگی کیفیت چیدمان اطلاعات شما در ساختار طراحی می‌شود. از آنجایی که تا این بخش باید چالش‌های اصلی ساختاربندی اطلاعات خود را حل کرده باشید، آزمون باید به شما کمک کند تا طراحی پیمایش و سایر المان‌های طراحی یافت‌پذیر شود.

با اینکه راه‌ها و ابزارهای آنلاین بسیاری برای بررسی کاربرد پذیری طراحی وجود دارد، پیشنهاد میشود در این بخش از از یک آزمون قوی و با وفاداری نسبتا بالا برای بررسی کاربردپذیری سایت خود استفاده کنید. اگر هدفتان یک آزمون کاربردپذیری پیش پا افتاده است بهتر است این کار را بعدا در فرایند طراحی و در بخشی با پروتوتایپ کیفیت بالا انجام دهید. زیرا پروتوتایپ کم کیفیت تمامی عملکرد و المان‌ها را نمایش نمی‌دهد و نیازمند توضیحات و راهنما برای شرکت‌کنندگان برای فرایند آزمایش است تا بازخورد لازم را بگیرد.

مزایا:

• شما میتوانید یک پروتوتایپ کم کیفیت را راحت و سریع آماده کنید.
• آزمایش پروتوتایپ به شما امکان بررسی اثر طراحی پیمایش و المان‌ها در یافت‌پذیری اطلاعات را می‌دهد.
• آزمایش در قالب یک طراحی یک صفحه واقعی‌تر است.
• شما قابلیت ایجاد تغییر سریع در فرایند آزمایش و طراحی را دارید.

محدودیت‌ها:

• پروتوتایپ کم کیفیت فاقد تمام صفحات و جزئیاتی است که کاربر برای یافتن مورد خاصی در راهی که پیش می‌گیرد لازم دارد.
• معمولاپیمایش المان‌ها در یک پروتوتایپ کم کیفیت چندان عملکردی نیست.

ترکیب روش‌های معماری اطلاعات

روش‌های فوق برای استفاده به تنهایی نیستند. بهتر است برای یک تحقیق جامع و صحیح از ترکیبی از روش‌ها در زمان‌های درست در فرایند تحقیق خود استفاده کنید تا به نتیجه صحیح و جامعی از نظرات کاربران درباره چیدمان، طبقه‌بندی و ادبیات اطلاعات برسید.

از روش‌های ساماندهی کارتی باز و دلفی برای به دست آوردن ایده‌ لازم برای نحوه طبقه‌بندی اطلاعات، از روش‌های آنلاین برای جمع‌آوری تعداد بیشتری داده، از روش‌های حضوری برای بررسی و آگاه شدن از سیستم فکری و تحلیل نظر شرکت کنندگان استفاده کنید.

به محض اینکه طبقه‌بندی اولیه را انجام دادید، از ساماندهی کارتی بسته و آزمون درختی برای دریافت بازخورد کاربران استفاده کنید. این روش‌ها باعث می‌شود تمامی مراحل و سلسله اطلاعات خود را بررسی و اصلاح کنید.

و در نهایت، هنگامی که نخستین طرح خود را پیاده کردید، از پروتوتایپ کم کیفیت برای بررسی کاربردپذیری اطلاعات و المان‌های طراحی خود استفاده کنید و تغییرات طراحی را بر اساس نتایجی که به دست آوردید انجام دهید.

سپس در فرایند طراحی، از پروتوتایپ با کیفیت برای ارزیابی طراحی با پیمایش کامل استفاده کنید.

نتیجه گیری:

در مقایسه با ابزارهای پنج سال گذشته، با تعداد بیشتری از ابزارها و روش‌های معماری اطلاعات برای جمع آوری داده و بازخورد گرفتن از کاربران هستیم. ابزارهای آنلاین امکان جمع‌آوری شمار بالایی از اطلاعات  را در بازه زمانی کم با شرکت‌کتتدگانی از سراسر دنیا فراهم آورده است. با چنین روش ساده، سریع و ارزانی، بهانه‌ای برای برگزار نکردن تحقیقات کاربری و ارزیابی کامل فرایند طراحی بر مینای کاربر، حتی در نخستین قدم‌های فرایند، وجود ندارد.

منبع: designasor.com